Długotrwałe problemy finansowe mogą zmusić do radykalnych kroków, czyli ogłoszenia upadłości. Firma MGBI wskazuje, że w 2024 roku polskie sądy ogłosiły 436 postanowień o upadłości firm – czyli aż o 30% więcej niż jeszcze 2 lata wcześniej. Jeśli Twoje przedsiębiorstwo również mierzy się z problemami finansowymi, poznaj dostępne rodzaje upadłości przedsiębiorstw.
Spis treści
Czym jest upadłość likwidacyjna?
Upadłość likwidacyjna to pojęcie, które formalnie nie występuje już w polskim prawie – od 1 stycznia 2016 r., kiedy weszło w życie Prawo restrukturyzacyjne, które doprowadziło do podziału na:
- upadłość, która jest regulowana przez Prawo upadłościowe;
- restrukturyzację uregulowaną przez Prawo restrukturyzacyjne.
Dlatego obecnie, zamiast mówić o pojęciu „upadłość likwidacyjna”, wskażemy po prostu „postępowanie upadłościowe” lub ewentualnie „upadłość przedsiębiorcy”.
Oba pojęcia zmierzają do tego samego celu – likwidacji majątku dłużnika po to, aby zaspokoić wierzycieli. Zazwyczaj wiążą się z całkowitym zamknięciem firmy. Jednak, aby było to możliwe, należy wypełnić wniosek i skierować go do sądu, który może rozpocząć postępowanie lub je oddalić. Gdy sąd rozpoczyna postępowanie upadłościowe, czyli dawną upadłość likwidacyjną, powołuje syndyka, którego zadaniem jest zarządzanie masą upadłościową przedsiębiorstwa i kontrolowanie wszystkich aktywów. Syndyk rozpoczyna proces wyceny aktywów przedsiębiorstwa, aby później przeprowadzić aukcję. Odzyskane pieniądze zostają przekazane wierzycielom zgodnie z procedurami prawa upadłościowego.
Likwidacja masy upadłościowej może dotyczyć sprzedaży całego przedsiębiorstwa lub jej części. Możliwe staje się także likwidowanie praw, składników majątkowych, które nie wchodzą w skład przedsiębiorstwa, ale też wierzytelności.
Co to jest upadłość układowa?
Do 2016 r. istniały dwa rodzaje upadłości przedsiębiorstw, czyli:
- upadłość układowa
- i likwidacyjna.
Na czym polegała upadłość układowa? Polegała na negocjowaniu nowych warunków umowy z wierzycielami. Negocjacja mogła wiązać się z ustaleniem niższej kwoty i wydłużeniem okresu spłaty. Przedsiębiorstwo, które zdecydowały się na ten rodzaj upadłości, nie musiało zamykać firmy.
Czy istnieje jeszcze upadłość układowa? Zmiany w prawie z 2016 roku doprowadziły do tego, że funkcje charakterystyczne dla upadłości układowej zostały przejęte przez Prawo restrukturyzacyjne. To krok w kierunku ratowania firmy i zawarcia układu.
Przyjrzymy się, jakie możliwości zapewniają zmiany w prawie.
Chcesz sprawnie przeprowadzić restrukturyzację?
Skorzystaj z doświadczenia i wiedzy doradców Habza Finanse.
Przeanalizujemy Twoją sytuację i znajdziemy najlepsze rozwiązanie.
Jakie są rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych?
Pomimo że dziś nie istnieją już w prawie 2 rodzaje upadłości przedsiębiorstwa, warto wiedzieć, że właściciele firm mogą zdecydować się na ratowanie firmy i uruchomienie postępowania restrukturyzacyjnego.
Prawo restrukturyzacyjne wskazuje na 4 rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych, czyli postępowanie o zatwierdzenie układu, przyspieszone postępowanie układowe, postępowanie układowe i postępowanie sanacyjne. Sprawdź, czym się one różnią.
Postępowanie o zatwierdzenie układu
Ten rodzaj postępowania restrukturyzacyjnego w dużym stopniu wiąże się z jednym z dawniej występujących rodzajów upadłości przedsiębiorstw, czyli upadłością układową. Charakteryzuje się tym, że przedsiębiorcy zawierają układ z wierzycielem lub wierzycielami w celu skutecznej spłaty zobowiązań. Po zawarciu układu konieczne jest złożenie wniosku do sądu o zatwierdzenie. Warto dodać, że wcześniejszy proces odbywa się poza sądem.
Dochodzi do zawarcia umowy z doradcą restrukturyzacyjnym, którego zadaniem jest nadzorowanie układu.
Warunkiem, który umożliwia prowadzenie postępowania o zatwierdzeniu układu, jest suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nieprzekraczająca 15% sumy wierzytelności uprawnionych do głosowania nad układem.
Przyspieszone postępowanie układowe
Zgodnie z zasadą przyspieszone postępowanie układowe ma być szybkie i proste. Jedynie postępowanie o zatwierdzenie układu odbywa się poza sądem upadłościowym. Dlatego w przypadku tego rodzaju postępowania trzeba liczyć się ze wzrostem kosztów i dużą formalizacją całego procesu.
Charakteryzuje się tym, że możliwe staje się utrzymanie zarządu, ale z pewnymi ograniczeniami. Dłużnik ma zakaz wypowiadania istotnych umów np. najmu.
Warto podkreślić, że z takiej opcji mogą skorzystać przedsiębiorcy, jeśli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nie przekracza 15% całkowitej sumy wierzytelności.
Postępowanie układowe
Postępowanie układowe i przyspieszone postępowanie układowe charakteryzują się podobnymi zasadami. Z kilkoma wyjątkami, takimi jak:
- to opcja dostępna dla przedsiębiorstw, u których suma wierzytelności spornych uprawnionych do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wszystkich wierzytelności uprawnionych do głosowania;
- z tej opcji mogą skorzystać przedsiębiorstwa o gorszej sytuacji finansowej niż w przypadku tych, które mogą zdecydować się na dwa wcześniejsze rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych;
- czas trwania postępowania jest dłuższy i jeszcze bardziej sformalizowany.
Postępowanie sanacyjne
To najbardziej sformalizowany i kategoryczny rodzaj postępowania restrukturyzacyjnego. W tym przypadku nie ma limitów związanych z wysokością udziału wierzytelności spornych w sumie wierzytelności.
Postępowanie sanacyjne charakteryzuje się utratą zarządu – stery nad firmą przejmuje zarządca. Zapewnia także ochronę przeciw egzekucyjną w postaci środków sanacyjnych takich jak np. redukcja zatrudnienia czy też odstąpienie od najbardziej nierentownych kontraktów bez ryzyka kar umownych.
Rodzaje upadłości przedsiębiorstw – FAQ
Tak, to możliwe, ale wtedy, gdy przedsiębiorca w odpowiednim momencie zamknie swoją działalność gospodarczą. Dopiero w takiej sytuacji będzie mógł wnieść wniosek o upadłość konsumencką. Co ciekawe, gdy zostanie zamknięte postępowanie przez sąd możliwe stanie się oddłużenie z długów prywatnych, jak i tych, które powstały podczas funkcjonowania firmy.
Zazwyczaj istnieją 3 główne powody, kiedy firma ogłasza upadłość. Najczęstszą przyczyną są problemy ze spłatą zobowiązań, które ostatecznie przerastają wpływy osiągane przez przedsiębiorstwo – w przypadku spółek niewypłacalność musi trwać 24 miesiące. Innymi powodami ogłaszania upadłości mogą być przestępstwa finansowe, których dopuszczają się przedstawiciele firmy, albo nieudane inwestycje.
Do 2016 roku istniały 2 główne rodzaje upadłości przedsiębiorstw – likwidacyjne i układowe. Obecnie, czyli w 2025 roku wyróżniamy postępowanie upadłościowe i 4 rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych.
Ustawodawca uruchomił 4 rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych, które stanowią pomoc dla przedsiębiorców w razie zbliżających się problemów z zadłużeniem oraz w sytuacji, gdy już występują problemy ze spłatą długów. Postępowanie restrukturyzacyjne może stać się pomocne niezależnie od stopnia nasilenia problemów finansowych przedsiębiorstwa.
