Upadłość JDG – czy to możliwe? Odpowiadamy!

Wszystkie przedsiębiorstwa, w tym zarówno te mniejsze, jak i większe, borykają się z licznymi trudnościami. Kryzys gospodarczy z pewnością nie ułatwia im tego. Nierzadko zdarza się, że pojawiające się problemy finansowe utrzymują się przez dłuższy czas, co sprawia, że dochodzi do tzw. stanu niewypłacalności. Wówczas mówi się o ich upadłości. Dziś przyjrzymy się zagadnieniu dotyczącemu upadłości jednoosobowej działalności gospodarczej. Zapraszamy do lektury!

Ogłoszenie upadłości jednoosobowej działalności gospodarczej – czy to możliwe?

Upadłość w potocznym rozumieniu jest utożsamiana z zakończeniem działalności, która stała się niewypłacalna. Jednak składa się na nią całość postępowania zmierzająca do likwidacji danego podmiotu. Cała procedura została uregulowana w ustawie – Prawo upadłościowe. Jej głównym założeniem jest zaspokojenie roszczeń wierzycieli w jak najwyższym stopniu. Jednak czy przedsiębiorstwo z jednym właścicielem może z niej skorzystać? Oczywiście, że ma taką możliwość. Co ciekawe, okazuje się, że w praktyce jest często stosowana. Można pokusić się o stwierdzenie, że staje się coraz bardziej powszechna. Statystyki są bezwzględne. Otóż w 2022 r. w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) odnotowano niemal 10% więcej wniosków o likwidację działalności przedsiębiorstw jednoosobowych. To pokazuje, że omawiane rozwiązanie jest nie tylko możliwością, ale często wręcz koniecznością.

Bankructwo jednoosobowej działalności – najczęstsze przyczyny

Przedsiębiorcy prowadzący jednoosobowy biznes coraz częściej zmuszeni są do ogłoszenia bankructwa. Jednoosobowe działalności gospodarcze wyjątkowo często muszą podjąć tę jakże trudną decyzję. Zastanówmy się więc, jakie mogą być tego przyczyny. Za ich upadkiem mogą oczywiście kryć się różnorakie powody, których nie sposób zebrać w jedną całość. Niemniej, do tych ogólnych makroekonomicznych można zaliczyć:

• kryzys gospodarczy,
• wysoką inflację,
• politykę fiskalną (podatkową) państwa,
• przepisy prawne,
• silną konkurencję w danym sektorze gospodarki.

Nie bez znaczenia pozostają także nadzwyczajne wydarzenia, takie jak choćby pandemia koronawirusa. W związku z jej ogłoszeniem wiele firm pozostawało zamkniętych lub miało ograniczone możliwości w obrębie świadczenia usług/sprzedaży produktów. To z pewnością miało swoje odzwierciedlenie w odnotowywanych przychodach, doprecyzowując, w ich zmniejszeniu. 

Nie sposób też nie wspomnieć o uwarunkowaniach dotyczących sytuacji konkretnego przedsiębiorstwa. Mamy tu na myśli czynniki mikroekonomiczne, takie jak np.:

• nieefektywne zarządzanie,
• brak odpowiedniej strategii,
• utrata płynności finansowej.

Ogłoszenie upadłości firmy jednoosobowej – kiedy warto to zrobić?

Zdecydowanie się na ogłoszenie upadłości firmy jednoosobowej powinno nastąpić w momencie, gdy stwierdza się brak wypłacalności. Utratę zdolności do regulowania wymagalnych zobowiązań pieniężnych można uznać, gdy opóźnienie w spłacie wynosi co najmniej 3 miesiące. Warto uczynić to, zwłaszcza że w 2020 r. przepisy prawa upadłościowego zostały znacznie uproszczone. Jako najważniejszą zmianę można potraktować to, że bankructwo można teraz przeprowadzić na zasadzie upadłości konsumenckiej. Jak sama nazwa wskazuje, jest to postępowanie, które nie jest prowadzone wobec przedsiębiorców. Skorzystać mogę z niego osoby fizyczne. Jest to niezwykle istotne, bowiem wcześniej małe przedsiębiorstwa traktowane były tak samo, jak spółki. To potęgowało komplikacje i tym samym wydłużało cały proceder. Poza tym do stwierdzenia upadłości jednoosobowej działalności gospodarczej niepotrzebne jest już orzekanie, czy niewypłacalność wynika z winy dłużnika, czy też nie. Co ważne, głównym celem postępowania nie jest zaspokojenie wierzycieli, lecz oddłużenie osoby fizycznej. Z tym integralnie powiązane jest kolejne udogodnienie, a mianowicie wszelkich kosztów procesu nie ponosi dłużnik. Często przejmuje je skarb państwa.

Upadłość firmy przy jednoosobowej działalności gospodarczej – postępowanie krok po kroku

Jak już wspomnieliśmy, za sprawą nowelizacji przepisów prawa upadłość jednoosobowej działalności gospodarczej może być przeprowadzana na zasadach, które wcześniej zarezerwowane były jedynie dla konsumentów. To oznacza, że obowiązują prostsze i mniej rygorystyczne reguły. Jak zatem przejść przez postępowanie upadłościowe krok po kroku? Oto nasze wskazówki:

• w pierwszej kolejności należy stwierdzić niewypłacalność, która jest podstawą ogłoszenia upadłości,
• kolejnym etapem wiążącym jest złożenie wniosku do rejonowego sądu gospodarczego i wniesienie opłaty – zaliczki na wydatki w toku postępowania,
• w dalszej części sąd w ramach postępowania sądowego bada okoliczności przedłożenia wniosku,
• najpóźniej w ciągu dwóch miesięcy trzeba spodziewać się posiedzenia, na którym wydawana jest decyzja o ogłoszeniu upadłości,
• następnym elementem postępowania upadłościowego jest działalność syndyka, który przejmuje kontrolę nad majątkiem upadłego, ocenia jego wartość oraz sporządza listę wierzytelności,
• inną fazą jest sprzedaż majątku, czyli likwidacja masy upadłości oraz podział otrzymanej sumy między wierzycieli,
• całą sprawę kończy sądowe postanowienie o planie spłaty długów oraz zasadach umorzenia części niespłaconej.

Chcemy zaznaczyć, że jest to proces nieco uproszczony w porównaniu z tym, jaki jest dokonywany w przypadku likwidacji większych przedsiębiorstw. Podstawowym ułatwieniem dla osób fizycznych jest bezsprzecznie brak ustanawiania tymczasowych nadzorców sądowych na etapie składania wniosków. Ich zadaniem było przede wszystkim zabezpieczenie majątku wnioskujących.

Upadłość JDG – potrzebne dokumenty do ogłoszenia upadłości

Ogłoszenie upadłości jednoosobowej działalności gospodarczej wymusza na przedsiębiorcy sprostanie szeregu formalności. Na sam początek niezbędne jest wykreślenie firmy z rejestru CEIDG, bo tylko w ten sposób można skorzystać z preferencyjnych zasad, które omówiliśmy. Ponadto kluczowe jest przygotowanie odpowiednich dokumentów potwierdzających tzw. stan niewypłacalności. Przydatne mogą być nie tylko wszelkie umowy, które spowodowały powstanie zobowiązań, wezwania do zapłaty, jak również korespondencja z wierzycielami itd. Nie można też zapomnieć o wniosku do sądu o ustalenie upadłości konsumenckiej jednoosobowej działalności gospodarczej, a dokładniej mówiąc jej właściciela.  

Upadłość działalności gospodarczej osoby fizycznej – wady i zalety

Upadłość działalności gospodarczej z pewnością jest przykrym zdarzeniem dla osoby fizycznej prowadzącej ją. Jednak tego typu radykalne działanie jest uzasadnione z chwilą wystąpienia jej nierentowności. Przypisać można mu zarówno wady, jak i zalety. Wśród tych pierwszych trzeba wymienić:

• pozbawienie upadłego całego majątku,
• zajęcie przez syndyka sporej części wynagrodzenia z chwilą, gdy zadłużony podejmie pracę,
• złożona i czasochłonna procedura,
• pejoratywne konsekwencje dla współmałżonka – do masy upadłościowej wlicza się majątek wspólny,
• informacja o upadłości podawana jest do publicznej wiadomości.

Natomiast do tych drugich można zaliczyć:

• celem postępowania upadłościowego jest oddłużenie, które pozwala na rozpoczęcie kariery zawodowej od nowa, bez zbędnych długów,
• możliwość umorzenia całości bądź części zadłużenia,
• ochrona przed bezdomnością – jeżeli sprzedana w toku postępowania nieruchomość jest miejscem zamieszkania dłużnika, może starać się o pozyskanie środków na wynajem nowego lokum,
• zawieszenie, a w dalszej kolejności umorzenie postępowań egzekucyjnych,
• brak konieczności posiadania majątku,
• uzyskanie równowagi psychicznej dzięki ograniczeniu stresu towarzyszącego w związku z prowadzonym postępowaniem egzekucyjnym,
• pojawienie się lepszych perspektyw na przyszłość.

Ogłoszenie bankructwa firmy jednoosobowej – koszty

Z ogłoszeniem bankructwa firmy jednoosobowej wiążą się pewne koszty. Jeden z nich odnosi się do opłaty sądowej wnoszonej z tytułu wnioskowania o upadłość konsumencką. Wynosi on 30 złotych. Do tej kwoty należy doliczyć dodatkowe wydatki, takie jak choćby wynagrodzenie syndyka, które w zależności od złożoności sprawy może kształtować się na poziomie 4-10 tysięcy złotych. Korzystając z pomocy prawnej, należy liczyć się z rosnącym obciążeniem finansowym.

Co po postępowaniu upadłościowym z firmą?

Pod wpływem zakończenia postępowania upadłościowego jednoosobowej działalności gospodarczej zrealizowanego na podstawie uproszczonej procedury upadłości konsumenckiej firma przestaje istnieć pod kątem prawnym.  

Upadłość konsumencka JDG – podsumowanie

Niekiedy przeciwności losu powodują, że biznes nie idzie zgodnie z planem. Gdy sytuacja w firmie nie jest dobra i ostatecznie dochodzi do tzw. niewypłacalności, warto rozważyć opcję, jaką jest ogłoszenie upadłości. Upadłość konsumencka obejmująca jednoosobową działalność gospodarczą jest niewątpliwie obciążającym procesem głównie pod kątem psychicznym, ale nie można jej pominąć, jeśli niemożliwe jest regulowanie należności. Wówczas zadłużenie wciąż rośnie, co może skutkować poważniejszymi konsekwencjami. Dlatego też w takich okolicznościach sugerujemy podjęcie odważnych kroków oraz uruchomienie całego procederu. To może w istocie uchronić przed groźnymi komplikacjami. Powzięcie kolejnych kredytów czy pożyczek nie jest zbyt rozważne, gdyż może wpędzić w spiralę kłopotów. Za to postępowanie upadłościowe może uwolnić od całkowitego oddłużenia i pozwolić na „życie od nowa”.