Upadłość firmy to procedura, która została uregulowana w ustawie z dnia 28.02.2003 r. Prawo upadłościowe. Jest dedykowana dla podmiotów, które nie są w stanie opłacić swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych i tym samym znajdują się w tzw. stanie niewypłacalności. Polega on na wspólnym dochodzeniu roszczeń przez wszystkich wierzycieli. Wiąże się z licznymi ograniczeniami w zakresie prowadzenia dalszej działalności, stopniowym wygaszaniem podmiotu, a także utratą zarządu własnym majątkiem. Upadłość nierzadko traktowana jest jako ostatnia deska ratunku dla zadłużonych przedsiębiorstw. Dziś nasze rozważania zostają skupione na kwestii wypłat dla pracowników w sytuacji ogłoszenia upadłości. Nie da się ukryć, że jest to rozwiązanie, które dotyka ich bezpośrednio. Otóż powoduje szereg obaw związanych nie tylko z koniecznością poszukiwania nowej pracy, ale też otrzymaniem należnego wynagrodzenia. Zapraszamy więc do lektury, w ramach której rozwiejemy wiele wątpliwości na temat tego zagadnienia!
Upadłość firmy a wypłaty dla pracowników – czy pracownicy mają się czego obawiać?
Spis treści
Niejednokrotnie słyszy się, że organizacja ogłosiła upadłość. Taki stan rzeczy budzi pewne kontrowersje. Dotyczą one między innymi zatrudnionych w niej ludzi. Pytania, jakie się nasuwają, brzmią: czy w momencie ogłoszenia bankructwa personel jest w jakiś sposób chroniony i czy może liczyć na wynagrodzenie, jak również co dzieje się z nawiązanym stosunkiem pracy? Spieszymy z wyjaśnieniami. Likwidacja firmy spowodowana upadłością daje pracodawcy prawo do rozwiązania umów z całą kadrą, łącznie z osobami będącymi w okresie ochronnym, w tym w wieku przedemerytalnym, w ciąży bądź przebywającymi na urlopie wychowawczym i macierzyńskim. Stanowi o tym kodeks pracy, w którym ustawodawca podał, że w razie ogłoszenia upadłości nie stosuje się przepisów szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę.
Istotne jest to, że okres wypowiedzenia skraca się wówczas z trzech miesięcy do jednego. Jednak za pozostałe dwa miesiące każdy musi otrzymać odszkodowanie, które jest rekompensatą szkody majątkowej, powstałej wskutek niemożliwości zarobkowania. Musi być wypłacone najpóźniej w ostatnim dniu pracy pod warunkiem, że upadły włada niezbędnymi środkami. Godnym podkreślenia jest fakt, że co do zasady, wynagrodzenia oraz inne świadczenia pracownicze są objęte ochroną prawną. Jest to równoznaczne, z tym że załoga nie musi martwić się o wypłatę, ponieważ musi ją bezwzględnie uzyskać. Jeśli przedsiębiorca nie dysponuje odpowiednio wysokim majątkiem pozwalającym na wypełnienie tego obowiązku, roszczenia muszą być zaspokojone z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Upadłość konsumencka pracownika a obowiązki pracodawcy
Narzędziem, o którym chcemy powiedzieć, jest upadłość konsumencka. Mogą ją ogłosić wyłącznie osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Zatem w przypadku, gdy podwładny jest w posiadaniu niedostatecznego majątku na utrzymanie i spłacanie zobowiązań, może zdecydować się na to, oddłużając się i zaspokajając roszczenia związanych z nim wierzycieli. Syndyk wypłaca im środki z tzw. masy upadłościowej, czyli całego mienia osoby zadłużonej. Przy takiej opcji kluczowe jest zwrócenie szczególnej uwagi na obowiązki spoczywające na pracodawcy. W związku z tym, że upadły nie może zostać bez środków do życia, zatrudniający jest zobowiązany oddawać do rąk syndyka do 60% wynagrodzenia netto, natomiast do dyspozycji pracownika musi pozostawić co najmniej kwotę minimalną, umożliwiającą mu utrzymanie.
Upadłość firmy a zaległe pensje – czy są wypłacane?
Zatrudnieni mają prawo dochodzić należności ze stosunku pracy, w tym w szczególności zaległego wynagrodzenia. Ich źródłem jest masa upadłościowa. Jeżeli tego typu okoliczności dotyczą właśnie Ciebie, pamiętaj o tym, że automatycznie stajesz się wierzycielem firmy. Nie musisz nigdzie zgłaszać swoich roszczeń, choć nie zaszkodzi to zrobić. Możesz upomnieć się o, to gdy podejrzewasz, że pracodawca mógł mieć jakieś błędy lub luki w prowadzonej dokumentacji. Jeśli ta czynność była realizowana niewłaściwie, ustalenie należności może być znacznie utrudnione, a co za tym idzie uregulowanie zobowiązań może być opóźnione. Zgłaszając się do syndyka albo sądu upadłościowego, upewnisz się, czy nie zostaniesz w żaden sposób pominięty i czy zaległa wypłata zostanie przekazana w odpowiedniej wysokości. Miej świadomość, że pensje pracownicze będące jedną z zaległych należności, zaspokajane są w pierwszej kolejności.
Upadłość a wynagrodzenia pracowników – czy wypłacane są kolejne pensje po upadłości firmy?
Jak zauważyliśmy, gdy firma ogłasza upadłość, pracownicy stają się jej wierzycielami. Mimo że nie znajdują się na uprzywilejowanej pozycji w kontekście zachowania zatrudnienia, posiadają duże prawa odnośnie pensji. Zaległe wynagrodzenia znajdują się na pierwszym miejscu listy roszczeń w przypadku stosunku pracy. Co jednak z kolejnymi wypłatami? Wspomnieliśmy o tym, że okres wypowiedzenia w postępowaniu upadłościowym może być skrócony z trzech miesięcy do jednego. Jest to praktykowane w myśl zasady, że procedura ma być przeprowadzona szybko i sprawnie. Czy wobec tego zarobek przysługujący za zwyczajowy okres wypowiedzenia przepada? Na szczęście mamy dobrą wiadomość.
Oprócz pensji za miesięczny okres wypowiedzenia zatrudnieni w stosunku pracy uzyskują odszkodowanie o równowartości wynagrodzenia, które otrzymaliby za kolejne dwa miesiące pracy. Pragniemy podkreślić, że tego typu zadośćuczynienie należy się jedynie tym, których umowa została rozwiązana jednostronnie, czyli przez pracodawcę. Zwolnienie za porozumieniem stron idzie w parze z utraceniem prawa do jego pozyskania, nawet wtedy, gdy zostaje złożony wykaz niezaspokojonych roszczeń.
Upadłość firmy a brak wynagrodzenia – jak się o nie ubiegać?
Nie zawsze pracodawca ogłaszający bankructwo wywiązuje się ze swoich zobowiązań. Wszelkimi należnościami wobec pracowników zajmuje się syndyk, co odbywa się z urzędu. Osoby tracąc zatrudnienie, są chronione przepisami prawa. Co muszą zrobić, aby odzyskać wynagrodzenie? Ich zadaniem jest wskazanie w odpowiednich dokumentach daty wystąpienia niewypłacalności firmy. Zaległe świadczenia wypłacane są z tzw. masy upadłościowej, a gdy ta jest zbyt mała, sięga się po Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, z którego zaspokajane są między innymi wynagrodzenia za pracę, czas urlopu czy też niezdolności do pracy. Wówczas przedsiębiorca bądź syndyk składa stosowną listę wierzytelności u właściwego marszałka województwa. Musi to nastąpić w ciągu miesiąca od daty potwierdzenia upadłości. Następnie personel ma dwa tygodnie na przedłożenie wniosku dotyczącego danego pracodawcy. Co ważne, nie jest to obowiązkowe, lecz jesteśmy przekonani, że warto zadać sobie odrobinę trudu i to uczynić, gwarantując sobie otrzymanie gotówki we właściwej wysokości. Gdy marszałek województwa zaakceptuje roszczenia, przekazuje pracodawcy lub syndykowi środki niezbędne do spłaty wierzytelności. W dalszym kroku pieniądze przekazywane są zainteresowanym.
Co z pracownikami po ogłoszeniu upadłości?
Duża część osób zastanawia się nad tym, co z pracownikami po ogłoszeniu upadłości. Pewne jest, że znajdują się w kłopotliwym położeniu. Wypowiedzenie umowy skutkuje brakiem źródła utrzymania. Co prawda, nie zostają z niczym, ponieważ otrzymują jakąś sumę pieniędzy, lecz co dzieje się z nimi w dalszej perspektywie czasowej? Nierzadko nie muszą udawać się do pośredniaka. Czasami w ramach tzw. przygotowanej likwidacji przedsiębiorstwo zostaje przejęte przez innego przedsiębiorcę. Nowy właściciel może być zainteresowany ich zatrudnieniem. Widząc w nich potencjał, może wiele zyskać. Jeśli są wartością dodaną przedsiębiorstwa, jest to zwyczajnie mu na rękę. Nie musi szukać cenionych na rynku wysoce wykwalifikowanych specjalistów, co bywa naprawdę trudne. Zaoferowanie im posady pozwala na oszczędność czasu, nerwów i pieniędzy, które właściciel firmy musiałby przeznaczyć na proces rekrutacji i przeszkolenie nowej załogi. W tym miejscu należy wiedzieć, że zawładnięcie działalnością nie jest skorelowane z przejęciem wierzytelności upadłego podmiotu.
Czy pracownicy mogą ogłosić upadłość firmy?
Zgodnie z przepisami prawa upadłościowego obowiązek wnioskowania upadłościowego dotyczy dłużnika lub każdego z jego wierzycieli osobistych. Jeśli pracownik posiada należności wymagane od pracodawcy, teoretycznie może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości. W tym obrębie musi podać jego siedzibę oraz wszystkie dane niezbędne do wszczęcia postępowania.
Firma ogłasza upadłość, co z wypłatą? Podsumowanie
Sytuacja ekonomiczna organizacji jest nie tylko zmartwieniem właścicieli, ale też pracowników. Szczególny problem odnosi się do ich wynagrodzenia. Wywołuje on niejednokrotnie ogromną ilość stresu. Chcemy jednak wszystkich uspokoić i zapewnić, że każdy, komu przyjdzie zmierzyć się z takim wydarzeniem, może być spokojny o swoje pieniądze. Gdy te nie mogą być wypłacone z majątku likwidowanej firmy, uruchomiony zostaje państwowy fundusz celowy. Obecnie obowiązujące regulacje prawne wskazują na to, że personel jest uprzywilejowanym wierzycielem, czyli zaspokojenie jego potrzeb znajduje się na pierwszym miejscu listy procedur upadłościowych. Jedyne, co może zrobić, aby nie ponieść żadnych strat, to dopilnowanie, by pensje zostały wypłacone w odpowiedniej wysokości. My ze swojej strony każdorazowo sugerujemy zachowanie spokoju, ale też czujności. Wiemy, że to w połączeniu z wysokim poziomem wiedzy w omawianym obszarze warunkuje pozytywne zakończenie sprawy.