Wobec przedsiębiorcy, który stał się niewypłacalny, możliwe jest przeprowadzenie postępowania upadłościowego, które dawniej nazywane było upadłością likwidacyjną. To rozwiązanie ostateczne, prowadzące do zamknięcia działalności gospodarczej i spłaty wierzycieli – stosowane gdy inne metody, w tym restrukturyzacyjne, nie przyniosły oczekiwanych efektów. Przekonaj się, czym jest upadłość likwidacyjna i jakie skutki ze sobą niesie.
Spis treści
Czym jest upadłość likwidacyjna?
Na początku wyjaśnijmy, że w 2025 roku, kiedy powstał ten artykuł, w polskim prawie formalnie nie istnieje pojęcie „upadłość likwidacyjna”. Funkcjonowało do 2016 roku, kiedy doszło do wyodrębnienia Prawa restrukturyzacyjnego i zmiany nazewnictwa upadłości likwidacyjnej na „postępowanie upadłościowe”.
Oba pojęcia, zarówno gdy mówiliśmy o upadłości likwidacyjnej, jak i teraz gdy stosujemy nazewnictwo „postępowanie upadłościowe”, odnoszą się do postępowania prawnego skierowanego do przedsiębiorstw, które są niewypłacalne, więc nie są w stanie spłacać zobowiązań. Proces likwidacyjny majątku dłużnika zmierza do uzyskania środków, które posłużą do zaspokojenia wierzycieli.
Znajdujesz się w trudnej sytuacji i nie widzisz możliwości na samodzielne wyjście z zadłużenia?
Skorzystaj z doświadczenia i wiedzy doradców Habza Finanse.
Przeanalizujemy Twoją sytuację i znajdziemy najlepsze rozwiązanie.
Likwidacja a upadłość firmy – jaka jest różnica?
Zdarzało Ci się używać pojęcia likwidacja i upadłość firmy jako synonimy? Niestety to błąd.
Likwidacja jest sformalizowanym procesem prowadzącym do zamknięcia działalności gospodarczej. Wiąże się z uregulowaniem częściowym lub całkowitym zobowiązań wobec wierzycieli, spieniężeniem majątku oraz wykreśleniem działalności z rejestru. Warto podkreślić, że likwidacja nie musi wynikać z niewypłacalności przedsiębiorstwa. Niekiedy dochodzi do niej np. z decyzji wspólników i zmian w strategii biznesowej.
Natomiast upadłość firmy to stan prawny firmy, która jest niewypłacalna, czyli nie jest w stanie regulować swoich zobowiązań przez co najmniej 3 miesiące z rzędu lub w przypadku spółki przez ostatnie 24 miesiące. Zarząd może zdecydować o rozpoczęciu procesu upadłości firmy i zgłoszeniu wniosku o upadłość do sądu.
Przygotowaliśmy tabelkę, która wskazuje najważniejsze różnice – likwidacja a upadłość.
Likwidacja a upadłość przedsiębiorstwa – różnice
| Likwidacja | Upadłość | |
| Charakter | Dobrowolna decyzja właścicieli/wspólników. | Procedura sądowa wynikająca z niewypłacalności. |
| Główna przyczyna | Na przykład zakończenie działalności, zmiana formy prawnej, inne powody niezwiązane z długami. | Niewypłacalność – brak możliwości regulowania zobowiązań. |
| Zarządzanie majątkiem | Właściciele firmy lub sąd wyznaczają likwidatora. | Sąd powołuje syndyka, przedsiębiorca traci kontrolę. |
| Cel | Uporządkowanie majątku i w ostateczności zamknięcie firmy. | Zaspokojenie wierzycieli za pomocą masy upadłościowej, zamknięcie firmy. |
| Jak wpływa na wierzycieli? | Wierzyciele otrzymują należności z majątku firmy. | Wierzyciele są zaspokajani z masy upadłościowej. |
| Jakie skutki prawne wywołuje? | Firma zostaje wykreślona z rejestru po zakończeniu likwidacji, likwidacja może odbywać się bez postępowania sądowego. | Firma przestaje istnieć po zakończeniu postępowania upadłościowego, możliwość oddłużenia przedsiębiorcy i odpowiedzialność osobista. |
Jak przebiega postępowanie upadłościowe, dawniej upadłość likwidacyjna?
Postępowanie upadłościowe przedsiębiorstwa odbywa się w kilku etapach. Przyjrzyjmy się im bliżej.
- Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości do sądu – wniosek o upadłość należy złożyć do sądu gospodarczego. Warto podkreślić, że taki wniosek może zostać złożony zarówno przez dłużnika, jak i wierzyciela.
- Rozpoznanie wniosku o ogłoszenie upadłości – gdy wniosek trafia do sądu, rozpoczyna się proces analizy pod względem tego, czy spełnia on wymogi formalne oraz, czy istnieją powody, które uzasadniają ogłoszenie upadłości firmy.
- Ogłoszenie przez sąd – oddalenie wniosku lub ogłoszenie upadłości likwidacyjnej,
- Wyznaczenie przez sąd syndyka – gdy sąd uzna wniosek za zasadny, dochodzi do ogłoszenia upadłości. Kolejnym etapem jest wyznaczenie syndyka, który staje się odpowiedzialny za zarządzanie majątkiem firmy, w tym np. inwentaryzacją majątku, jego sprzedażą czy zaspokojeniem wierzycieli.
- Rozpoczęcie likwidacji masy upadłości – syndyk przystępuje do likwidacji majątku poprzez sprzedaż wyznaczonych składników majątku, np. nieruchomości, maszyn, pojazdów. Odbywa się to poprzez przetarg publiczny lub też przyjmuje formę sprzedaży bezpośredniej. Nagromadzone środki przeznaczone są do zaspokojenia wierzycieli – jako pierwszy odzyskują je wierzyciele zabezpieczeni.
- Realizacja planu podziału i zakończenie postępowania – gdy zakończony zostanie proces likwidacji majątku, a wierzyciele zostaną całkowicie lub częściowo zaspokojeni, możliwe jest wydanie przez sąd postanowienia o zakończenie postępowania upadłościowego. Dopiero na tym etapie dochodzi do zamknięcia działalności gospodarczej.
W porównaniu do rozwiązań restrukturyzacyjnych upadłość prowadzi do zakończenia istnienia działalności gospodarczej.
Co powinien zawierać wniosek o upadłość firmy?
We wniosku o upadłość powinny znaleźć się następujące informacje:
- dane dłużnika – nazwa firmy, NIP, KRS, adres siedziby, dane kontaktowe;
- w przypadku spółki – imiona i nazwiska wspólników, ich numery PESEL oraz adresy zamieszkania;
- szczegółowy opis sytuacji finansowej firmy – należy wykazać przyczyny niewypłacalności np. kryzys gospodarczy czy utrata kluczowych klientów;
- wykaz majątku firmy – wniosek o upadłość firmy powinien zawierać listę wszystkich aktywów przedsiębiorstwa wraz z ich szacowaną wartością;
- lista wierzycieli – konieczne jest wskazanie pełnej listy wierzycieli, razem z wysokością zobowiązań;
- wskazanie wielkości firmy – mikro, mała, średnia czy duża.
Należy pamiętać, że podczas składania wniosku o upadłość przedsiębiorstwa konieczne jest uiszczenie opłaty sądowej.
Kiedy możliwe jest ogłoszenie upadłości firmy?
Istnieją dwie najważniejsze przesłanki materialne, które umożliwiają ogłoszenia upadłości – dawniej upadłości likwidacyjnej:
- niewypłacalność – to podstawowy warunek, który umożliwia wszczęcie postępowania upadłościowego; wiąże się z problemami z regulowaniem zobowiązań pieniężnych;
- większa liczba zobowiązań niż aktywów – oznacza, że wartość zobowiązań firmy jest większa niż jej majątek.
Aby sąd rozpoczął postępowanie upadłościowe, kluczowe jest wykazanie niewypłacalności i udowodnienie jej przed sądem. Dłużnik powinien wykazać, że nie jest w stanie spłacać długów w terminie, a także dostarczyć do sądu dokumentację księgową oraz analizę finansową przedsiębiorstwa.
Zwróćmy uwagę jeszcze na najważniejszą kwestię, przedsiębiorca nie może sam ogłosić upadłości likwidacyjnej firmy, to zadanie sądu.
Jakie są skutki ogłoszenia upadłości firmy?
Zwróćmy uwagę na 4 najważniejsze skutki, które wiążą się z ogłoszeniem upadłości firmy.
- Dochodzi do utraty zarządu nad przedsiębiorstwem. Tę funkcję przejmuje syndyk. Jego zadaniem staje się podejmowanie dalszych decyzji związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, np. dotyczących sprzedaży majątku.
- Utrata majątku firmy.
- Pomimo ogłoszenia upadłości firmy zarząd przedsiębiorstwa nadal ponosi odpowiedzialność prawną za zobowiązania. Może to doprowadzić nawet do zakazu prowadzenia działalności.
- Postępowanie upadłościowe prowadzi do zamknięcia firmy. Majątek przedsiębiorstwa zostaje sprzedany, aby pokryć długi przedsiębiorstwa.
Źródła:
https://prawo.uwr.edu.pl/wp-content/uploads/sites/210/2022/08/Sanacja-i-upadlosc-przedsiebiorcow-zglaszanie-likwidacja-i-podzial-3-1.pdf
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20250000614/T/D20250614L.pdf
