Brak płynności finansowej i problemy z regulowaniem długów sprawiają, że przedsiębiorca może zdecydować się na wdrożenie postępowań w celu oddłużenia. Do wyboru jest upadłość lub restrukturyzacja przedsiębiorstwa. Oba rozwiązania dążą do innego celu oraz zapewniają inne metody oddłużania i skutki finansowe. Dowiedz się, czym jest upadłość restrukturyzacyjna, a także, czym różni się restrukturyzacja od upadłości.
Spis treści
Co to jest upadłość restrukturyzacyjna?
Upadłość restrukturyzacyjna to potoczne określenie procesu dążenia do odzyskania płynności poprzez przeprowadzenie restrukturyzacji. Celem takiego działania jest odzyskanie płynności finansowej, poprawa rentowności i zawarcie układu z wierzycielami.
Podstawą prawną tzw. upadłości restrukturyzacyjnej jest ustawa z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. z 2025 r. z późn. zm. z 5 sierpnia 2025 r.). W odróżnieniu od Prawa upadłościowego (Dz.U. z 2025 r. z późn. zm.) restrukturyzacja ma na celu ochronę przedsiębiorstwa przed likwidacją i umożliwienie dalszego prowadzenia działalności gospodarczej. Tym samym stanowi alternatywne rozwiązanie dla upadłości likwidacyjnej. Pozwala przedsiębiorcy zachować firmę, miejsca pracy i potencjał gospodarczy.
Chcesz sprawnie przeprowadzić restrukturyzację?
Skorzystaj z doświadczenia i wiedzy doradców Habza Finanse.
Przeanalizujemy Twoją sytuację i znajdziemy najlepsze rozwiązanie.
Restrukturyzacja a upadłość – jakie są najważniejsze różnice?
Restrukturyzacja i upadłość to dwa odmienne postępowania, które mają na celu rozwiązanie problemów finansowych przedsiębiorcy. Istnieją jednak znaczące różnice między nimi – dotyczą m.in. zakresu działania, skutków i celu działania. Dla przykładu w restrukturyzacji chodzi o uratowanie firmy, a w upadłości o uporządkowaną likwidację i spłatę wierzycieli w możliwie największym stopniu.
Restrukturyzacja a upadłość – jakie są różnice między tymi działaniami? Przedstawiamy najważniejsze z nich.
Cel działania
Celem restrukturyzacji jest przywrócenie przedsiębiorstwu zdolności do regulowania zobowiązań i dalszego funkcjonowania na rynku. Z kolei upadłość ma charakter likwidacyjny i prowadzi do zakończenia działalności gospodarczej oraz zaspokojenia roszczeń wierzycieli poprzez sprzedaż majątku dłużnika. W efekcie upadłość restrukturyzacyjna daje szansę na naprawę sytuacji finansowej, a upadłość – na ostateczne zamknięcie przedsiębiorstwa w sposób, który jest zgodny z prawem.
Metoda oddłużenia
Upadłość restrukturyzacyjna polega na zawarciu układu z wierzycielami, w którym strony mogą ustalić:
- nowe warunki spłaty zobowiązań,
- częściowe umorzenie długów,
- konwersję długu na udziały,
- odroczenie terminów płatności.
W przypadku upadłości dochodzi natomiast do sprzedaży majątku dłużnika przez syndyka, a uzyskane środki są przeznaczone na zaspokojenie wierzycieli zgodnie z ustaloną hierarchią.
Inicjatywa
Postępowanie restrukturyzacyjne może zostać zainicjowane przez przedsiębiorcę, który chce uniknąć ogłoszenia upadłości. Natomiast o upadłość może wystąpić zarówno dłużnik, jak i wierzyciel, jeśli przedsiębiorca jest niewypłacalny, a do tego nie podejmuje działań naprawczych.
Liczba wierzycieli
Jedną z różnic między restrukturyzacją a upadłością jest liczba wierzycieli. Restrukturyzacja może zostać przeprowadzona nawet w przypadku jednego wierzyciela (choć zazwyczaj firmy mają więcej, niż jednego wierzyciela), jeżeli dłużnik jest zagrożony niewypłacalnością i chce uniknąć pogłębienia zadłużenia.
W przypadku upadłości liczba wierzycieli nie ma znaczenia – istotny jest sam fakt niewypłacalności. W praktyce jednak zazwyczaj zgłaszany jest wniosek o upadłość przedsiębiorstwa, które posiada wielu wierzycieli i wiele zobowiązań finansowych.
Czas trwania oddłużenia
Proces restrukturyzacji może zakończyć się w relatywnie krótkim czasie – nawet w ciągu kilku miesięcy. Szczególnie gdy zastosowano uproszczone postępowanie o zatwierdzenie układu. Inaczej jest w przypadku upadłości, ponieważ jej trwania może wynosić od kilkunastu miesięcy do nawet kilku lat. Zależy to od skali majątku i liczby wierzycieli, a także konieczności przeprowadzenia szczegółowych czynności przez syndyka i zatwierdzenia ich przez sąd.
Udział sądu
W restrukturyzacji udział sądu jest ograniczony, choć zależy to od trybu tego procesu. Dla przykładu: w uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu rola sądu sprowadza się do zatwierdzenia układu wypracowanego przez dłużnika i wierzycieli. Od 2025 roku obowiązkowo stosowany jest też tzw. test zaspokojenia wierzycieli.
Podczas procesu upadłościowego sąd pełni istotną funkcję, ponieważ to on ogłasza upadłość, wyznacza syndyka i nadzoruje cały proces likwidacyjny, a także sposób zaspokojenia wierzycieli.
Możliwość prowadzenia działalności
W czasie upadłości restrukturyzacyjnej przedsiębiorca co do zasady zachowuje prawo do prowadzenia działalności gospodarczej – w niektórych przypadkach pod nadzorem nadzorcy sądowego i zarządu. Dzięki temu firma może generować przychody i stopniowo wychodzić z zadłużenia.
Ogłoszenie upadłości sprawia, że przedsiębiorca traci możliwość samodzielnego zarządzania majątkiem. Kontrolę przejmuje syndyk, a działalność jest stopniowo wygaszana.
Na czym polega restrukturyzacja?
Restrukturyzacja to proces, który ma na celu uratowanie przedsiębiorstwa zagrożonego niewypłacalnością. Polega to na dostosowaniu struktury finansowej, organizacyjnej i operacyjnej firmy do aktualnych możliwości. Podstawą prawną jest Prawo restrukturyzacyjne z dnia 15 maja 2015 r.
Postępowanie restrukturyzacyjne pozwala uniknąć upadłości likwidacyjnej poprzez zawarcie układu z wierzycielami i wdrożenie planu naprawczego. Upadłość restrukturyzacyjna może obejmować m.in.:
- redukcję lub umorzenie części zobowiązań,
- odroczenie spłat i rozłożenie ich na raty,
- zmianę struktury zatrudnienia,
- sprzedaż zbędnych składników majątku,
- pozyskanie inwestora lub nowego finansowania.
Zatem restrukturyzacja ma charakter ochronny, ponieważ pozwala przedsiębiorcy na dalsze funkcjonowanie przy jednoczesnym zapewnieniu wierzycielom realnych możliwości odzyskania należności.
Upadłość restrukturyzacyjna – FAQ
Restrukturyzacja to dobre rozwiązanie w przypadku przedsiębiorstw, które nadal mają szanse na odzyskanie płynności finansowej i kontynuowanie działalności, a niewypłacalność ma charakter przejściowy.
Natomiast upadłość powinna być ogłoszona, jeśli firma straciła zdolność do regulowania zobowiązań, nie posiada realnych możliwości naprawy sytuacji finansowej i konieczne jest zaspokojenie wierzycieli poprzez likwidację majątku.
W trakcie restrukturyzacji długi przedsiębiorcy nie znikają, ale ich spłata zostaje czasowo wstrzymana. Sposób i zakres spłaty ustala się w układzie zawartym z wierzycielami.
Pamiętaj, że od dnia otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego egzekucje są wstrzymane, a wierzyciele nie mogą dochodzić swoich roszczeń poza postępowaniem.
Restrukturyzacja wiąże się z ograniczeniem swobody działania przedsiębiorcy, koniecznością poddania się nadzorowi doradcy restrukturyzacyjnego oraz ujawnieniem sytuacji finansowej przed wierzycielami. Nieskuteczny plan naprawczy może też sprawić, że i tak konieczne będzie ogłoszenie upadłości.
Tak, jeśli podczas trwania procesu restrukturyzacji okaże się, że przedsiębiorstwo nie ma możliwości wykonania układu i sytuacja finansowa uległa pogorszeniu. Wówczas na wniosek dłużnika lub wierzyciela sąd może ogłosić upadłość firmy.
To zależy. Restrukturyzacja jest lepsza, gdy przedsiębiorstwo ma potencjał naprawczy i realne perspektywy dalszego działania. Upadłość to ostateczne rozwiązanie, które pozwala zamknąć działalność w uporządkowany sposób, przy jednoczesnym zmniejszeniu odpowiedzialności majątkowej przedsiębiorcy.
Źródła:
- Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. 2025 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe (Dz.U. 2025 z późn. zm.)
