Spread kredytowy – gdzie występuje?

Zapewne niejeden z czytelników zastanawia się nad tym, co to jest spread kredytowy. W niniejszym artykule wyjaśniamy to pojęcie, zgłębiając wiedzę w tym zakresie. Wspominamy o tym, od czego jest zależny, czym różni się od spreadu walutowego, a także czy można go samemu policzyć. Poza tym piszemy też o tym, jaki ma wpływ na wysokość kredytu oraz czy możliwy jest jego zwrot. Zapraszamy do lektury.

Spread kredytowy – czym jest?

Spread to różnica pomiędzy ceną kupna a ceną sprzedaży waluty. Można się z nim spotkać podczas wymiany waluty, przeliczania kredytu walutowego, a także denominacji kredytowej i w kantorze walutowym. Za każdym razem może być utożsamiany z marżą, która jest czystym dochodem pozyskiwanym przez konkretną jednostkę, a wszystko dlatego, że daną walutę zawsze kupuje się po wyższym kursie niż kurs, po jakim można ją sprzedać. Wartość spreadu podawana jest w procentach.

Zaciągając kredyt hipoteczny lub kredyt gotówkowy walutowy w polskim banku ponosisz koszty nie tylko odsetek, prowizji bądź składek na ubezpieczenie, ale też spreadów walutowych. Stanowią one źródło zysków dla kantorów walutowych, ale mogą zarabiać na nich także placówki bankowe, w przypadku których skala spreadu jest jeszcze wyższa.

Spread kredytowy – od czego jest zależny?

Wielkość spreadu walutowego zależy od tego, co dzieje się na rynku walutowym oraz od zysku, jaki bank bądź kantor chcą osiągnąć na kupnie i sprzedaży walut. Istotny wpływ na jego wysokość mają ceny kupna i sprzedaży danej waluty określone przez placówki. To oznacza, że w przypadku popularnych walut, w tym PLN/EUR czy PLN/USD-m spread jest znacznie niższy niż przy walutach bardziej egzotycznych, takich jak np. lek albański. Nie bez znaczenia pozostają takie czynniki, jak:

• stabilność notowań walutowych,
• polityka banku w kwestii kreowania spreadów kredytowych,
• prognozy zysków, jakie placówki bankowe chcą osiągnąć z obrotu walutami,
• ceny waluty na rynku,
• popyt na daną walutę,
• wartości transakcji.

Spread kredytowy jest ustalany indywidualnie przez każdy bank, co powoduje problem z jego wysokością i nadmiernym obciążeniem kosztami wszystkich dłużników. Co ciekawe, pomiędzy poszczególnymi instytucjami mogą występować dość spore rozbieżności w tym zakresie. Aktualne kursy walut dla każdej z nich powinny być z reguły bezproblemowo dostępne na stronie internetowej placówki. Należy mieć na względzie, że w przypadku kredytów walutowych (indeksowanych oraz denominowanych) wysokość rat jest najczęściej przeliczana na złotówki przy wykorzystaniu aktualnego kursu dla dnia spłaty.

Spread kredytowy a walutowy

Spread kredytowy jest ściśle skorelowany z kredytami. Jest to pojęcie oznaczające różnice pomiędzy ceną, za jaką dany bank sprzedaje klientom walutę, np. w sytuacji, gdy kredytobiorca chce spłacić ratę kredytu hipotecznego walutowego w walucie, a ceną, za jaką deklaruje przystąpienie do transakcji kupna waluty od innych podmiotów uczestniczących w obrocie walutowym.

Spread walutowy jest różnicą pomiędzy kursem sprzedaży i kupna waluty, po jakim instytucje finansowe są gotowe zawierać transakcje. Mowa tutaj przede wszystkim o kantorach i instytucjach rynku walutowego Forex. Wartość spreadu zawsze podawana jest w procentach. Określenia spread walutowy używa się głównie w odniesieniu do kantorów oraz wymiany walut ogółem, w sytuacjach, które nie są w żaden sposób skorelowane z jakimkolwiek kredytem.

Zarówno w jednym, jak i w drugim przypadku spread jest źródłem głównego lub pobocznego zarobku z określonych usług (kredytów walutowych bądź wymiany waluty na inną). Nie są to jednak terminy tożsame, choć występuje pomiędzy nimi wiele podobieństw.

Pragniemy podkreślić, że banki mają zwykle wyższe spready walutowe niż kantory. Jest to pewnego rodzaju ukryta prowizja, która wynika z różnicy istniejącej pomiędzy kursem kupna i sprzedaży waluty obcej. Takie postępowanie pozwala im dość dużo zarobić. W kantorach internetowych można liczyć na najniższy spread.

Kalkulator kredytowy spread – czy można samodzielnie policzyć spread kredytowy?

Kalkulator, jaki wykorzystywany jest przez analityków bankowych do obliczenia spreadu, nie jest skomplikowany i można go z powodzeniem samodzielnie zastosować. Jeśli więc chcesz sprawdzić, ile wynosi spread walutowy w banku, w którym spłacasz kredyt walutowy, a ile w kantorze online czy też w kantorze stacjonarnym, użyj wzoru:

Spread = (kurs sprzedaży waluty – kurs kupna waluty) / [0,5 * (kurs sprzedaży waluty
+ kurs kupna waluty)] * 100 %

Spread jest równy ilorazowi różnicy kursu sprzedaży waluty i kursu kupna oraz sumy kursu sprzedaży waluty, oraz kursu kupna waluty pomnożonej przez 0,5. Jest wyrażany procentowo, z dokładnością do czwartej cyfry po przecinku: im więcej procent, tym wyższy spread, a więc automatycznie wyższa marża banku i co za tym idzie koszt kredytu. Poza tym można go określić kwotowo w postaci konkretnej różnicy pomiędzy ceną kupna a sprzedaży. Warto przy tym dodać, że na przykład na rynku Forex spread nie jest liczony w procentach i w walucie, ale w pipsach, gdzie 1 pips to 0,0001.

Spread kredytowy – przykład

Cały mechanizm obliczania spreadu najlepiej zrozumieć na przykładzie. Załóżmy, że kurs sprzedaży euro wynosi 4,7113, a kurs kupna 4,6814. Odejmując od kursu sprzedaży waluty kurs jej kupna, uzyskuje się wynik 0,0299.

Kurs sprzedaży euro	Kurs kupna euro	Spread walutowy
4,7113	4,6814	0,0299

Kurs sprzedaży euro	Kurs kupna euro	Spread walutowy
4,7113	4,6814	0,0299

Jak sprawdzić, ile to złotych/groszy? Czwarta liczba po przecinku to 1 pips. Natomiast 100 pipsów to 1 grosz.

0,0299 = 299 pipsów

299 x 0,01 = 2,99 gr

W analizowanym przypadku spread walutowy wynosi 2,99 gr.

Biorąc pod uwagę przytoczony wzór obliczania spreadu i zaprezentowany przykład, zapis powinien wyglądać następująco:

(4,7113 – 4,6814) / [0,5 * (4,7113 + 4,6814)] * 100% = 0,0299 / (0,5 * 9,3927) * 100% = 0,0299 / 4,6964 * 100% = 0,64%

Spread bankowy dla kursu euro w takim wypadku wynosi 0,64%.

Spready kredytowe – jaki mają wpływ na wysokość kredytu?

Spread zdecydowanie determinuje to, ile ostatecznie będzie wynosił całkowity koszt kredytowania. W celu odgórnego zmniejszenia ryzyka związanego z udzielaniem kredytów hipotecznych w walutach obcych, placówki bankowe nie mogą udzielać tego typu zobowiązań osobom zarabiającym w polskich złotówkach.

Ustawa antyspreadowa – jaki jest jej cel?

Przed 2011 r. klienci banków, którzy zdecydowali się na zobowiązania w walutach obcych, musieli liczyć się z ponoszeniem standardowych kosztów związanych z powziętym kredytem, ale też z obciążeniem niekorzystnym spreadem bankowym. Podpisywane przez nich umowy kredytowe były przygotowywane tak, aby spłata rat kapitałowo-odsetkowych mogła odbywać się jedynie w złotówkach, a przywilejem instytucji finansowej było przewalutowanie dokonywanej wpłaty po kursie sprzedaży waluty, który był znacznie wyższy u kredytodawcy niż w kantorze. Tym sposobem placówki bankowe zarabiały. Jednak sytuacja diametralnie zmieniła się w momencie wprowadzenia w życie tzw. ustawy antyspreadowej, czyli ustawy z dnia 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy Prawo bankowe.

Zaczęła obowiązywać 26 sierpnia 2011 r. Wymusiła całkowitą zmianę dotychczasowych praktyk w zakresie wszystkich kredytów walutowych oraz kształtowania spreadów walutowych. Co prawda, nie ograniczyła prawa banku do indywidualnego ustalania kursu walut, ale nie skazała też klientów na mało korzystne kursy. Obecnie ich wysokość jest mocno ograniczona dzięki uregulowanym przepisom. Koszty związane z nimi odnoszące się do przewalutowania wpłacanej raty kapitałowo-odsetkowej w złotówkach na walutę obcą są stosunkowo okrojone. Od tamtego czasu kredytobiorcy nie muszą wpłacać obowiązkowo do banku złotówek i tym samym mogą spłacać raty kredytowe bezpośrednio w walucie obcej, pozyskanej z dowolnych źródeł, bez konieczności uiszczania dodatkowych opłat.

W efekcie tego zyskali na tym, ponieważ mogą kupić waluty np. w kantorach online, w których spread może być wielokrotnie niższy niż spread kredytowy stosowany przez bank czy też płacić konkretnymi walutami bezpośrednio, jeśli aktualnie takie posiadają. Spread jest w tej chwili niewielkim kosztem doliczanym do całkowitego kosztu kredytowania.

Czy możliwy jest zwrot spreadu kredytowego?

Ustawa antyspreadowa obejmuje przepisy, dzięki którym osoby zaciągające kredyt walutowy w okresie od 1 lipca 2000 r. do 26 sierpnia 2011 r. mogły złożyć wniosek o stosowną rekompensatę, jeśli banki naliczyły im spread kredytowy powyżej 0,5% od kursu kupna/sprzedaży NBP. Dotyczyło to również tych, którym udało się już spłacić zobowiązanie. Zwrot nadpłaconego spreadu jest jak najbardziej możliwy, lecz trzeba pamiętać o tym, że nie jest w żaden sposób limitowany. Jest on zwracany do maksymalnie 350 tysięcy złotych pożyczonego kapitału. W przypadku otrzymania wyższego kredytu wyrównanie dotyczy kwoty wyłącznie do ustalonego odgórnie limitu.

Co należy zrobić, aby móc pozyskać zwrot spread od banku? Oto kroki, jakie należy podjąć:

• sprawdzić, czy wspomniany akt prawny dotyczy podpisanej umowy kredytowej,
• przedstawić stosowny wniosek do instytucji wraz z podaniem rodzaju waluty kredytu i terminu spłaty zobowiązania,
• oczekiwać na odpowiedź w ciągu 30 dni.

Spread kredytowy – podsumowanie

Spread kredytowy jest ważnym określeniem związanym z kredytami walutowymi. Banki ustalając wysokość spreadu na mocy indywidualnych decyzji, wielokrotnie wpływały na życie ludzi mających zobowiązania kredytowe. Na szczęście obecnie można uniknąć znaczących kosztów z nim związanych za sprawą ustawy antyspreadowej.