Jak zaplanować budżet domowy, by uniknąć długów?

Według danych BIK, dług Polaków wciąż wzrasta. Z najnowszych informacji wynika, że przeterminowane płatności opiewają na kwotę 78,7 mld zł, a liczba dłużników wynosi niemal 2,83 mln osób. Jak nie stać się jednym z nich? Podstawą jest przejęcie kontroli nad swoimi wydatkami. Dlatego też każdy z nas powinien wiedzieć, jak zaplanować budżet domowy!

Czym jest budżet domowy?

Pod pojęciem budżet domowy kryją się dwa znaczenia. Jeśli naszym celem jest uniknięcie długów, powinniśmy znać oba wyjaśnienia oraz mieć je na uwadze w przyszłości. Pierwsze z nich mówi, że budżet domowy to po prostu wszystkie środki finansowe, jakie dane gospodarstwo domowe ma do dyspozycji. Bez wątpienia świadomość własnych dochodów pozwoli nam uniknąć kłopotów finansowych, ale tylko częściowo. Z drugiej strony budżet domowy to sposób kontrolowania przychodów i wydatków dotyczących danego gospodarstwa domowego. Jeżeli połączymy świadomość tego, co mamy, oraz tego, ile wydajemy, wówczas jesteśmy na dobrej drodze do osiągnięcia bezpieczeństwa finansowego. Dzięki temu będziemy w stanie odpowiedzieć sobie na pytanie, czy stać nas na egzotyczne wakacje, a może powinniśmy ograniczyć ten wydatek do opłacenia krótkiego wypoczynku nad polskim morzem. Osiągnięcie celu, jakim jest uniknięcie długów, wymaga pewnych wyrzeczeń. Jednak wraz z upływem czasu sytuacja finansowa może się poprawić, a tym samym będziemy mogli pozwolić sobie na więcej. Oczywiście w granicach rozsądku. Jak zaplanować budżet domowy?

Jak zaplanować budżet domowy, aby uniknąć długów?

Niektórzy decydują się na planowanie długoterminowe, zakładając budżet domowy na pół roku czy rok. Jednak kontrola wydatków i przychodów powinna obejmować najbliższą przyszłość, a na podstawie zdobytych informacji umożliwiać wyciąganie właściwych wniosków. Rola budżetu domowego zaczyna się na spisaniu tego, co mamy i zaplanowaniu wydatków, a kończy na porównaniu bieżącej sytuacji finansowej z tym, co znajduje się na papierze. Dzięki temu zobaczymy, z czego moglibyśmy zrezygnować oraz co tak naprawdę w praktyce kosztuje nas najwięcej. Jeżeli będziemy regularnie prowadzić budżet domowy, wówczas osiągniemy taki poziom, który pozwoli nam świadomie zarządzać wydatkami i odłożyć część pieniędzy na czarną godzinę. Jednak od czego zacząć? Budżet domowy możemy prowadzić zarówno na papierze, jak i w wersji elektronicznej. Drugie rozwiązanie wydaje się korzystniejsze, ponieważ bez problemu znajdziemy w internecie gotowe szablony budżet projektu podzielone na kolumny dotyczące podstawowych wydatków oraz dochodów. Jeżeli zdecydujemy się na samodzielne stworzenie arkusza, wówczas musimy pamiętać o uwzględnieniu: wszystkich przychodów, wydatków stałych i jednorazowych, które planujemy, kosztów pojawiających się nieregularnie oraz celów oszczędzania. Tak sporządzony arkusz umożliwi nam stworzenie wstępnego zestawienia. Jednak co dokładnie powinniśmy wpisać w każdej z kolumn?

Budżet domowy a przychody i wydatki

Pierwszy krok, jaki powinniśmy zrobić, to zestawienie miesięcznych przychodów oraz wydatków. Bez wątpienia każdy z nas ma świadomość, że są to najważniejsze elementy każdego budżetu domowego. Jednak należy pamiętać, że w przychodach należy uwzględnić nie tylko wynagrodzenie każdego z domowników, ale również inne źródła, które zasilają naszą pulę środków finansowych. Wszystkie kwoty powinny być podane w wartości netto, ponieważ to właśnie tyle pieniędzy mamy realnie do wykorzystania. W tym miejscu należy również zaznaczyć, że bierzemy pod uwagę aktualną kwotę wynagrodzenia, a nie tą, którą będziemy dysponować w przyszłym miesiącu. Ponadto w zestawieniu powinniśmy uwzględnić otrzymywane: zasiłki, program 500+, świadczenia emerytalno-rentowe, dodatkowo płatne zlecenia, a także premię!

Dzięki temu otrzymamy informacje na temat rzeczywistej kwoty, jaką możemy rozdysponować między wydatkami oraz oszczędnościami. Teraz przejdźmy do wydatków! Można je podzielić na stałe oraz zmienne. W pierwszej grupie znajdują się opłaty, które musimy uregulować cyklicznie. Oznacza to: czynsz, rachunki za prąd, gaz oraz wodę, bilety na komunikację miejską lub koszt benzyny, comiesięczne raty kredytów czy pożyczek, ubezpieczenie, koszty związane z zakupem żywności, a także pojawiające się regularnie przyjemności. Jeżeli raz w miesiącu wychodzimy do kina czy też mamy w zwyczaju kolacje  w restauracji, powinniśmy ująć to w sekcji wydatków stałych. Ponadto w przypadku regularnego odkładania pieniędzy na czarną godzinę lub konkretny cel należy zanotować taki wydatek w swoim budżecie domowym. Dodatkowo kiedy wiemy, że wraz z początkiem roku szkolnego pojawią się koszty związane z zakupem podręczników, należy uwzględnić te opłaty w budżecie domowym. Ta zasada dotyczy również innych wydatków, które nie występują cyklicznie, ale jesteśmy ich świadomi z wyprzedzeniem.

Zapanuj nad swoimi wydatkami i odłóż na czarną godzinę

Jeżeli wpisaliśmy powyższe informacje do budżetu domowego, kolejnym krokiem będzie wykonanie odejmowania: DOCHODY – WYDATKI. W ten sposób otrzymamy potencjalne saldo konta. Może się zdarzyć, że wydamy więcej, niż możemy. W takiej sytuacji mogą się przydać wspomniane już oszczędności przeznaczone na czarną godzinę. Jeśli na koncie zostaną dodatkowe pieniądze, wówczas warto przeznaczyć je na oszczędności. Dzięki temu w razie pojawienia się dodatkowych wydatków nie będziemy mieli powodu do zmartwień, ponieważ pomogą nam odłożone wcześniej pieniądze! Aby obliczyć kwotę, jaką możemy odkładać każdego miesiąca, należy wziąć pod uwagę również wydatki nieregularne. Mowa tu o takich opłatach jak: upominki na urodziny czy święta, planowany remont, wizyty u lekarzy, wakacje, ubrania i wiele innych. Kwota, jaką otrzymamy po zliczeniu tych wydatków, a następnie podzieleniu przez liczbę miesięcy w roku, da nam odpowiedź, ile powinniśmy odkładać na dodatkowe wydatki. Ponadto dzięki tej informacji uzyskamy informacje dotyczące tego, jaka kwota zostanie bez zobowiązań.

Budżet domowy traktuj jako wyznacznik możliwości finansowych

Jeżeli planujemy wziąć kredyt lub pożyczkę, powinniśmy wziąć pod uwagę informacje zawarte w budżecie domowym. Na jego podstawie kwota, jaka zostanie wolna od zobowiązań, powie nam, ile maksymalnie jesteśmy w stanie przeznaczyć na miesięczną ratę kredytu lub pożyczki. Jednak warto obniżyć ten limit, aby mieć zabezpieczenie w razie pojawienia się nieplanowanych wydatków. Dzięki temu unikniemy dziury w budżecie domowym, czyli po prostu zabezpieczymy swoje finanse. Zestawienie wydatków i dochodów pozwoli nam również wyznaczyć kwotę, jaka będzie nam potrzebna do realizacji wyznaczonego celu.

Nie zapominaj o terminach płatności!

Aby uniknąć długów, powinniśmy pilnować wszelkich terminów płatności! Jeżeli tego nie zrobimy, wówczas narażamy się na dodatkowe koszty związane z odsetkami za zwłokę oraz działaniami windykacyjnymi. Ponadto przeterminowane płatności mogą spowodować wpis do rejestru BIK lub BIG, co wpływa na zdolność kredytową i będzie poważną przeszkodą podczas ubiegania się o kolejne kredyty lub pożyczki. Negatywny wpis w BIG może być również konsekwencją w przypadku nieterminowego  opłacania rachunków za media i innych zobowiązań wobec podmiotów gospodarczych. Natomiast jeżeli już teraz posiadamy kilka zobowiązań, z którymi nie możemy sobie poradzić, wówczas powinniśmy rozważyć rozwiązania takie jak: kredyt konsolidacyjny. Dzięki temu zamienimy kilka rat w jedną, dopasowaną do naszych możliwości wynikających z budżetu domowego.