Całkowity koszt kredytu – jak go wyliczyć?

Zaciągnięcie kredytu to duży i poważny krok, który może znacząco wpłynąć na Twoją sytuację finansową. Nie wszyscy wiedzą, co składa się na całkowity koszt kredytu. Zapominamy, że oprócz oprocentowania musimy liczyć się często z niemałą prowizją oraz dodatkowymi opłatami. Zanim złożysz więc wniosek kredytowy, porównaj ofertę różnych banków – weź pod uwagę nie tylko odsetki! Czasami może okazać się, że mimo wyższego oprocentowania finalnie zapłacimy mniej niż tam, gdzie stopa procentowa jest niższa. Wszystko dlatego, że na całkowity koszt kredytu składa się znacznie więcej elementów niż same wydatki odsetkowe. Co to jest RRSO, z jakimi opłatami musi liczyć się kredytobiorca i skąd dowiedzieć się, ile finalnie zapłacisz za kredyt? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz poniżej. Zaciąganie kredytu nie musi być straszne – wystarczy tylko dobrze się przygotować!

Co to jest całkowity koszt kredytu? Co na niego wpływa?

Jeśli zastanawiasz się, skąd bierze się całkowity koszt kredytu, definicję znajdziesz w ustawie o kredycie konsumenckim. Są to zatem wszystkie wydatki, które musisz ponieść w związku z zawartą umową kredytową. Koszty dzielą się na odsetkowe i pozaodsetkowe. Te pierwsze wynikają oczywiście wprost z oprocentowania kredytu i stosunkowo łatwo je obliczyć. Koszty pozaodsetkowe obejmują natomiast podatki, opłaty, prowizje i marże, a także koszty usług dodatkowych (np. ubezpieczenia kredytu).

Przeczyta także: Jak obliczyć odsetki od kredytu krok po kroku?

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że ustawa o kredycie konsumenckim nie odnosi się jedynie do produktów bankowych. Ustalając zasięg regulacji, zastosowano bowiem kryterium podmiotowe – chodzi o to, kto zaciąga zobowiązanie. Nie ma znaczenia, z jakiego rodzaju instytucją podpisujesz umowę. Najważniejsze, żeby nie miała związku z działalnością gospodarczą. Przepisy mają więc zastosowanie również do pożyczek gotówkowych.  

Koszty pozaodsetkowe – przykłady

Zakres opłat może różnić się w zależności od banku, ale często zapłacić musisz za złożenie wniosku kredytowego, wystawienie promesy, przygotowanie aneksu do umowy, rozpatrzenie/wprowadzenie w życie wniosku o zmianę warunków kredytu. Prowizję zapłacimy za samo przyznanie kredytu, prolongatę albo zwiększenie całkowitej kwoty kredytu. Jest to więc swego rodzaju honorarium, które bank pobiera za to, że pożycza nam pieniądze. Prowizja wyrażona jest procentowo, w przeciwieństwie do kwotowych opłat, niezależnych od wartości kredytu.

Nie zapominajmy, że przed zawarciem umowy kredytu często będziemy zmuszeni ponieść szereg kosztów, tzw. pozabankowych. Mimo że są często znaczące sumy, nie wliczają się do całkowitego kosztu kredytu. Mowa tutaj o wydatkach takich jak opłaty notarialne, koszty wyceny i ubezpieczenia zabezpieczeń kredytu.

Od czego zależy wysokość oprocentowania?

Wiemy już, co składa się na całkowity koszt kredytu. Co jednak wpływa na finalną wysokość opłat? Bardzo duże znaczenie ma aktualna sytuacja gospodarcza – zwłaszcza w przypadku kredytów ze zmienną stopą procentową. Ustalana jest ona zazwyczaj na podstawie wybranego wskaźnika referencyjnego, a te z kolei uzależnione są od sytuacji na rynkach finansowych. Nie bez znaczenia są też stopy referencyjne Narodowego Banku Polskiego, które w warunkach np. wysokiej inflacji idą w górę. To powoduje wzrost wskaźników, na których oparte jest oprocentowanie kredytów. Wtedy zwiększa się też całkowity koszt kredytu, bo odsetkowa część rat ulega zmianie.

Jak obliczyć całkowity koszt kredytu?

Jeśli zaczynasz rozglądać się za kredytem albo zwyczajnie oglądasz reklamy w telewizji, na pewno spotkałeś się ze skrótem RRSO. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania to pojęcie wprowadzone ustawą o kredycie konsumenckim. Jest to całkowity koszt, który musi ponieść kredytobiorca w związku z zaciągniętym zobowiązaniem – a więc nie tylko odsetki. Zunifikowany miernik pozwala konsumentom nie tylko ocenić opłacalność danego produktu bankowego, ale także z większą łatwością porównywać oferty różnych banków. Instytucje kredytowe mają bowiem obowiązek podawać klientom RRSO obliczoną na podstawie wytycznych określonych ustawą o kredycie konsumenckim. Pozwala na to dosyć skomplikowany wzór, który w razie potrzeby z łatwością odnajdziesz w przepisach. Oferty i reklamy dotyczące kredytów konsumenckich muszą zawierać rzeczywistą roczną stopę oprocentowania skalkulowaną od całkowitego kosztu kredytu.

RRSO umożliwia poznanie realnego oprocentowania kredytu. Co, jednak jeśli chcemy obliczyć całkowity koszt kredytu w formie kwotowej? Jest to procedura znacznie łatwiejsza niż kalkulacja rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania. Całkowity koszt kredytu to z definicji wszystkie wydatki, które ponosi konsument w związku z zaciągnięciem kredytu. Innymi słowy, jest to różnica całkowitej kwoty do zapłaty i całkowitej kwoty kredytu.  Aby go poznać, wystarczy więc zsumować wszystkie koszty wymienione w poprzedniej części artykułu. Pamiętaj, aby ująć tutaj zarówno koszty odsetkowe, jak i pozaodsetkowe. Nadal masz wątpliwości, jak policzyć całkowity koszt kredytu?

Całkowity koszt kredytu hipotecznego – kalkulator

Jeśli nie masz doświadczenia i specjalistycznej wiedzy finansowej, kalkulacja całkowitego kosztu kredytu może okazać się łatwiejsza za pomocą kalkulatora. W sieci znajdziesz wiele darmowych narzędzi, które pozwolą Ci przyjrzeć się realnym kosztom potencjalnych zobowiązań. Dzięki nim z łatwością porównasz oferty banków i wybierzesz najkorzystniejszą dla siebie alternatywę.

Co jest potrzebne, aby skorzystać z kalkulatora kosztów kredytu? Wystarczy, że podasz kwotę kredytu, wysokość oprocentowania, prowizję i okres spłaty. Z tego typu narzędzi możesz skorzystać zarówno w kwestii kredytu gotówkowego, jak i hipotecznego. Wprowadzając potrzebne parametry, z łatwością obliczysz wysokość odsetek. Wystarczy dodać do nich pozostałe koszty. Niektóre kalkulatory pozwalają wprowadzić do obliczeń i tę wielkość – wtedy nie musisz robić już nic. Dostajesz to, czego potrzebujesz – właściwie bez wysiłku i praktycznie natychmiast.

Przeczytaj także: Koszt kredytu hipotecznego – jaki jest naprawdę?

Czy całkowity koszt kredytu może ulec zmianie?

Pamiętaj, że obliczenie całkowitego kosztu kredytu to nie wszystko. Aby dokładnie przeanalizować propozycję kredytową danego banku, sprawdź, czy dana oferta dotyczy oprocentowania stałego. Jeśli nie, to licz się z tym, że Twoje raty nie będą takie same przez cały okres kredytowania. W przypadku kredytów z oprocentowaniem zmiennym całkowity koszt może zatem zmieniać się w czasie. Jak już wspomnieliśmy, stopa procentowa oparta jest o wskaźnik referencyjny. Jeśli na rynku mamy więc na przykład inflację, to ten miernik będzie rosnąć – a wraz z nim Twoja miesięczna rata. Dzieje się tak dlatego, że obserwując sytuację gospodarczą w kraju, Narodowy Bank Polski podwyższa lub obniża swoje stopy procentowe. Dlatego nie da się jednoznacznie określić kosztu kredytu ze zmiennym oprocentowaniem jeszcze podczas zawierania umowy. Konsumenci są jednak chronieni specjalnymi przepisami antylichwiarskimi, dzięki którym oprocentowanie nie może rosnąć bez końca. Stopę procentową ogranicza wynik następującego działania. Należy odnaleźć aktualną wysokość stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego (na dzień 2 listopada 2022 r. – 6,75%) i dodać do niej niezmienną wartość 3,5%. Tę sumę następnie mnożymy przez dwa i otrzymujemy maksymalną stopę oprocentowania kredytów w stosunku rocznym. Na dzień 2 listopada 2022 r. graniczne oprocentowanie dla kredytów wynosi więc 20,50% ([6,75%+3,5%]*2).