Kredyt kupiecki – czym jest i jak się o niego ubiegać?

W związku z rosnącymi problemami gospodarczymi coraz więcej firm mierzy się z zachwianą płynnością finansową, a w konsekwencji z nieterminowym realizowaniem swoich płatności. Nie bez powodu coraz bardziej popularna staje się instytucja kredytu kupieckiego. Dziś powiemy o tym, czym charakteryzuje się, kto może z niej skorzystać oraz na jakich warunkach. Poza tym porównamy ją z kredytem bankowym. Zapraszamy do lektury!

Co to jest kredyt kupiecki?

Kredyt kupiecki nazywany jest krótkoterminowym kredytem towarowym bądź handlowym o charakterze pozabankowym. Tak naprawdę jest umową zawieraną pomiędzy konkretnymi partnerami handlowymi. Ponadto traktowany jest jako świadczenie o charakterze podobnym do pożyczki, które udzielane jest bezpośrednio przez dostawców bez zbędnych formalności. Otóż dzięki niemu nie ma potrzeby korzystania z oferty bankowej.

Na czym polega kredyt kupiecki?

Kredyt kupiecki oznacza zgodę na odroczenie terminu płatności za zakupiony towar bądź usługę. Na podstawie umowy sprzedawca godzi się na jego wydłużenie, a jego rekompensatą są odsetki bądź inna postać wynagrodzenia. Zatem istotą omawianego rozwiązania jest relacja, w ramach której dostawca przez czas odroczenia terminu płatności kredytuje nabywcę – podobnie, jak w przypadku zaciągnięcia przez kupującego kredytu czy pożyczki w instytucji zewnętrznej. Jest to więc doskonały sposób na finansowanie przedsiębiorców, w którym bierze udział:

• sprzedawca – firma oferująca produkty/usługi; chcąc podtrzymać dobre stosunki biznesowe z dotychczasowymi kontrahentami charakteryzującymi się rzetelnością, podejmuje decyzję o odroczeniu terminu płatności,
• nabywca – osoba zaufana dla sprzedawcy, która potrzebuje towaru lub musi mieć wykonaną usługę, lecz nie ma na to wystarczających środków finansowych.

Kredyt kupiecki – ustawa

Wobec kredytu kupieckiego nie ustanowiono szczególnej mocy prawnej. Warto podkreślić, że nie obowiązują żadne przepisy stanowiące o terminie jego spłaty. Poza tym polskie regulacje prawne nie regulują konkretnych jego form oraz rodzajów. Jest to jednoznaczne, z tym że wszystkie najważniejsze kwestie, takie jak choćby maksymalny czas odroczenia terminu płatności, wyznaczane są przez strony wiążące i mogą być dowolnie modyfikowane.

Kredyt kupiecki – dla kogo?

Kredyt kupiecki przeznaczony jest dla małych i średnich przedsiębiorców, którzy nie dysponują odpowiednim kapitałem na opłacenie należności w całości za zakupiony towar albo realizowaną usługę. Mogą go udzielić właściwie wszyscy, którzy prowadzą działalność gospodarczą. Nie ma żadnych ograniczeń dotyczących jej skali czy branży, w której funkcjonują. W zasadzie jedynym ograniczeniem jest ich kondycja finansowa. Ci, którzy mają problemy w tym obszarze i chcą zdecydować się na przyznanie kredytu, powinni wstrzymać się z takim działaniem na szerszą skalę albo mocno ograniczyć limit kupiecki. Zbyt hojne podejście może doprowadzić ich bowiem do zmartwień związanych ze spłatą własnych zobowiązań.

Kredyt kupiecki – jakie dokumenty należy okazać?

W przypadku kredytu kupieckiego nie zawsze istnieje potrzeba spisywania umowy wiążącej. Wystarczającym dokumentem jest potwierdzenie, którym może być faktura bądź rachunek z adnotacją o odroczonym terminie płatności.

Kredyt kupiecki – warunki

Warunki kredytu kupieckiego są bardzo zróżnicowane, co jest równoznaczne z tym, iż termin regulowania należności określany jest przez zainteresowane strony indywidualnie. Okres kredytowania ustalany jest w zależności od ilości i wartości towaru, jak również możliwości podmiotów. Może wynosić od kilku dni do kilku miesięcy. Najczęściej stosowanym rozwiązaniem jest odroczenie zapłaty wynoszące 30 dni. Co ciekawe, ponieważ każde przedsiębiorstwo dąży do tego, aby zabezpieczyć swoje interesy, limit kupiecki najczęściej jest stopniowo zwiększany. To pozwala firmie na sprawdzenie wiarygodności swojego kontrahenta. Poza tym zróżnicowane wymagania obowiązują odnośnie do jakże ważnego zabezpieczenia. 

Nie da się ukryć, że konsumenci niejednokrotnie okazują się oszustami bądź dopada ich bankructwo. Dlatego też sprzedający oferujący kredyt kupiecki w celu uniknięcia rozczarowania sprawdzają potencjalnych kontrahentów w Biurze Informacji Kredytowej, czyli w BIK oraz decydują się na udzielenie go wyłącznie odbiorcom, którzy przez określony czas płacili wyłącznie gotówką. Niektórzy wymagają zaliczki, która jest częścią całkowitej należności oraz gwarancją zapłaty. Inną, nierzadko praktykowaną opcją, jest zastaw, poręczenie czy też zapis potwierdzający naliczanie karnych odsetek za zwłokę w uregulowaniu należności. 

Warto też wspomnieć o tzw. skoncie. Jest to dodatkowe zabezpieczenie, a zarazem zachęta do wcześniejszego spłacenia zobowiązania. W wymiarze praktycznym jest to rabat, który przyznawany jest poprzez obniżenie ceny towaru w zamian za szybką zapłatę. Innymi słowy, jest to procentowo ustalona obniżka ceny, jaką otrzymuje odbiorca pod warunkiem, że dokona wpłaty tuż po otrzymaniu towaru do ręki. W takiej sytuacji klient decyduje się na płatność natychmiastową w gotówce albo w innej formie, np. czeku, ale może też zdecydować się na odroczoną płatność, wolną od rabatu.

Kredyt kupiecki – oprocentowanie i koszty

Kredyt dostawcy nie jest skorelowany z żadnym oprocentowaniem, co jest niezwykle korzystne. Jedynie czasami jest ono nakładane, lecz jest to rzadkością. Taki wariant ma swoje zastosowanie w odniesieniu do transakcji na większe kwoty oraz z długim terminem płatności.

Kredyt kupiecki można określić mianem najtańszego kredytu, a już z całą pewnością tańszego niż kredyt krótkoterminowy zaciągany w banku. Jak już wspomnieliśmy, nie ma w nim raczej mowy o oprocentowaniu. Z kolei jako rzeczywisty jedyny i największy koszt można potraktować po prostu utratę potencjalnej zniżki, którą można byłoby pozyskać, opłacając fakturę w pierwotnym terminie.

Kredyt kupiecki – przykład wykorzystania

Poniżej przytaczamy przykładowe zastosowanie kredytu kupieckiego.

Przykład 1:

• przedsiębiorca X prowadzący zakład stolarski potrzebuje produktów, które są mu niezbędne do wykonania zamówionych mebli kuchennych, 
• musi ponieść koszty w celu opłacenia zatrudnionych pracowników, w związku z czym nie ma odpowiednich środków, by móc już teraz zapłacić za potrzebne materiały,   
• sięga więc po kredyt kupiecki, robiąc zakupy na fakturę z 30-dniowym odroczonym terminem płatności,
• w tym czasie wykonuje swoją pracę, a po otrzymaniu zapłaty od klienta opłaca ją.

Przykład 2:

• Pani Małgorzata prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą zamawia w hurtowni produkty do swojej pracowni rzeźbiarskiej,
• aktualnie oczekuje na zapłatę za kilka zleceń, wobec czego nie dysponuje środkami na uzupełnienie braków,
• z uwagi na to, że współpraca pomiędzy panią Zuzanną a hurtownią zawsze układała się pomyślnie, nie ma problemu z uzyskaniem kredytu kupieckiego – strony umawiają się, że przedsiębiorczyni zapłaci za dostarczone towary w terminie do 30 dni od daty dostawy towarów oraz spisują stosowną umowę będącą podstawą zawarcia kredytu kupieckiego.

Kredyt kupiecki – wady i zalety

Kredytowi kupieckiemu można przypisać zarówno wady, jak i zalety. Te pierwsze to:

• występuje dość duże ryzyko, które dotyczy głównie kredytodawcy, gdyż zawsze istnieje zagrożenie w postaci bankructwa lub nieuczciwości kontrahenta, ale też przedsiębiorcy, gdy źle oszacuje swoje możliwości terminowej spłaty zaciągniętego zobowiązania – wówczas musi liczyć się z nakładaniem karnych, szybko rosnących odsetek, jak również z utratą zaufania będącego podstawą dalszej kooperacji na optymalnych zasadach,
• sprzedawca podpisujący umowę musi regularnie monitorować stan danego zadłużenia, do czego potrzebuje sprawdzonego systemu księgowego lub systemu raportowania, bowiem to umożliwia mu utrzymanie ręki na pulsie, jest to jednak dla niego nadprogramowy obowiązek,
• w momencie pojawienia się trudności z opłaceniem zadłużenia przez kredytobiorcę, konieczne może być poszukiwanie dodatkowego źródła gotówki w celu terminowego spłacenia kredytu, a to wiąże się z generowaniem kolejnych kosztów przekraczających bieżące możliwości finansowe – rozsądne wydaje się sięgnięcie po dobrze dobrany kredyt konsolidacyjny, który pomoże wyprowadzić na bezpieczną drogę, bez zbędnego uwikłania się w jeszcze większe kłopoty,
• przeterminowane należności to prosta droga do zatoru płatniczego.

Z kolei te drugie to:

• umożliwia prowadzenie działalności bez przestojów, rozwijanie się oraz zachowanie płynności finansowej – gotówka, która wydana byłaby na towar lub usługę, może być wykorzystana na inne cele, 
• często jest dużo korzystniejszy niż pożyczka czy kredyt gotówkowy dla firm, czyli produkty bankowe, o które można starać się, wypełniając szereg formalności i oczekując na decyzję ze strony banku, bez żadnej gwarancji powodzenia,
• nie ma potrzeby wykazywania dobrej zdolności kredytowej,
• otrzymanie go nie jest złożone,
• niska, stabilna cena – jego koszt nie jest uzależniony od oprocentowania bankowego,
• jest to opłacalne dla obu zaangażowanych stron – kredytodawca dzięki dobrym warunkom odroczenia płatności zyskuje i zatrzymuje petentów zapewniających mu stały odbiór towarów czy usług oraz umacnia pozycję wśród konkurencji, natomiast kredytobiorca nie musi martwić się o swoje zadłużenie, bowiem może pokryć je w dogodnych dla siebie okolicznościach, 
• jest to ciekawy pomysł na nawiązanie długotrwałej, satysfakcjonującej współpracy pomiędzy zainteresowanymi firmami,
• dostawca dzięki omawianej formie kredytu może zbudować sieć zależności, a co za tym idzie, zwiększyć sprzedaż oraz zyski.

Kredyt kupiecki a kredyt bankowy – różnice

Alternatywą dla kredytu kupieckiego jest kredyt bankowy, który może w istocie uratować z opresji. Niewątpliwym faktem jest, że kredyt gotówkowy jest w pewnym sensie pewniakiem w rozstrzyganiu problemów finansowych. Są jednak pewne restrykcje, którym należy sprostać, starając się o niego. Ważnym elementem, który nie zostanie pominięty podczas analizowania wniosku kredytowego, jest zdolność kredytowa oraz historia kredytowa. Wszelkie dotychczasowe utrudnienia w tym zakresie mogą skutkować odmowną decyzją ze strony placówki bankowej. Tym, co odróżnia kredyt kupiecki od kredytu bankowego, jest niewątpliwie koszt oraz czas. Ten pierwszy jest zwykle tańszy, co wynika z niższego stopnia skomplikowania, mniejszej ilości dokumentów niezbędnych do przygotowania czy też mniej dogłębnej weryfikacji. Otrzymanie kredytu bankowego wymaga licznych formalności, a jak to w biznesie bywa, w pilnych sprawach trzeba działać szybko i zdecydowanie. Reasumując, zdecydowaną przewagą kredytu kupieckiego jest szybkość i brak zawiłych wymagań. Na jego korzyść przemawia z pewnością łatwość uzyskania. Zamiast czasochłonnej procedury obowiązującej w placówkach bankowych i dokładnej analizy finansowej można wybrać porozumienie, w którym nie jest brana pod uwagę zdolność kredytowa, co dla początkujących i niewielkich biznesów może być ogromnym plusem. Poza tym chcemy wspomnieć o tym, że w przypadku kredytu kupieckiego wartość tkwi w zacieśnianiu relacji z obecnymi klientami oraz w nawiązywaniu pozytywnych relacji z nowymi. Nieistotne jest więc zarabianie na nim. Inaczej rzecz ma się przy kredytach zaciąganych w bankach.

Limit kupiecki – podsumowanie

Każdy biznes w dużym stopniu opiera się na współpracy i relacjach z innymi podmiotami. Świetnym przykładem tego typu zależności i zaufania do partnerów biznesowych jest kredyt kupiecki. Jest jedną z pozabankowych form finansowania przedsiębiorstw. Polega on na zapłacie za towary i usługi po ich dostarczeniu bądź zrealizowaniu. Może mieć bez wątpienia bardzo pozytywny wpływ na ich sytuację z racji tego, że pozwala na utrzymanie dotychczasowych klientów i pozyskanie nowych. Można go uznać za jeden ze sposobów ułatwiających prowadzenie działalności biznesowej. Jednak na początkowym etapie może być problematyczny. Co prawda, ma wiele korzyści dla obu stron, ale niesie ze sobą realne zagrożenia. Niemniej, możemy bezapelacyjnie stwierdzić, że warto rozważyć go, jeśli ważą się dalsze losy prowadzonego biznesu lub oferta jest limitowana czasowo i nie można pozwolić sobie na przejście przez całą procedurę kredytowania w banku.